همه چیز درباره‌ی توکن زر

توکن زر، ابتکاری پیشگام در حوزه دارایی‌های با قیمت ثابت در اکوسیستم مالی ایران است. هدف از طراحی «زر»، ایجاد پیوند میان نظام مالی سنتی و دنیای غیرمتمرکز دارایی‌های دیجیتال است تا ویژگی‌ها و مزایای منحصر‌به‌فردی را در اختیار کاربران قرار دهد.

در این نوشتار بر آن هستیم تا شما را با مفهوم «زر»، ضرورت پیدایش، فرآیند تولید (ضرب) و کارکردهای آن آشنا کنیم.

زر چیست؟

زر 1 یک توکن مبتنی بر قراردادهای هوشمند است که به عنوان یک دارایی با قیمت ثابت طراحی شده و ارزش آن همواره معادل ریال ایران باقی می‌ماند. بر همین اساس، ارزش هر واحد زر برابر با ۱۰,۰۰۰ ریال (۱,۰۰۰ تومان) تعیین شده است.

برای تولید این توکن، لازم است رمز‌ارزهای پشتیبانی‌شده نظیر دای 2 یا اتر 3 به عنوان وثیقه سپرده‌گذاری شوند. تمامی این عملیات در بخش «زرگری» پلتفرم زربان انجام می‌پذیرد که به کاربران امکان می‌دهد از دارایی‌های دیجیتال خود به عنوان پشتوانه برای ایجاد تعهد ریالی بهره ببرند. ویژگی‌های کلیدی زر، از جمله «نظام بیش‌وثیقه‌گذاری» و «سازوکارهای کنترل نوسان»، تضمین‌کننده پایداری ارزش آن در بازار هستند.

کارکردهای زر

زر راهکاری خلاقانه برای بهره‌برداری بهینه از دارایی‌های دیجیتال است. با استفاده از این توکن، می‌توانید بدون فروش رمز‌ارزهای خود، به نقدینگی ریالی دسترسی پیدا کنید.

به بیان دیگر، توکن زر با تکیه بر سازوکار وثیقه‌گذاری دارایی‌های دیجیتال ایجاد می‌شود و به کاربران اجازه می‌دهد تا از دارایی‌های خود برای تامین نقدینگی ریالی استفاده کنند. این ویژگی، به‌ویژه در شرایط نوسانات شدید بازار، ابزاری موثر برای مدیریت ریسک محسوب می‌شود. علاوه بر این، امکان مشارکت در فعالیت‌های امور مالی غیرمتمرکز 4، مانند ایجاد «استخرهای نقدینگی»، جذابیت این توکن را برای سرمایه‌گذاران دوچندان کرده است.

مزایای بهره‌مندی از زر

ساختار زر بر پایه قراردادهای هوشمند بنا شده و ماهیت غیرمتمرکز آن، این توکن را به گزینه‌ای منعطف و قابل اطمینان در شرایط اقتصادی پرنوسان تبدیل کرده است. در صورت برخورداری از دارایی‌های دیجیتال، دیگر نیازی به واگذاری آن‌ها ندارید؛ زیرا با استفاده از این توکن، می‌توانید دارایی‌های راکد خود را به چرخه اقتصادی بازگردانده و کسب سود کنید. از جمله مزایای استفاده از زر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تبدیل مستقیم دارایی دیجیتال به ریال: دریافت تسهیلات ریالی بدون نیاز به صرافی یا واسطه‌های متمرکز.
• مقابله با تورم: ایجاد موقعیت تعهدی ریالی در برابر کاهش ارزش پول ملی و بهره‌برداری بهینه از دارایی‌ها.
• نقدینگی بالا: دسترسی سریع و آسان به منابع مالی ریالی.
• سودآوری: امکان سرمایه‌گذاری زر در پلتفرم زربان، اعطای وام به دیگران و بهره‌منوی از سود حاصله.
• مشارکت در استخرهای نقدینگی: استفاده از زر جهت حضور در بازارهای مالی نوین و کسب بازدهی بیشتر.

نسبت وثیقه دیجیتال به وام در قالب توکن زر

نخستین گام برای دستیابی به «زر»، اتصال کیف‌پول دیجیتال حاوی دارایی‌ها به پلتفرم زربان است. پس از وثیقه‌گذاری دارایی‌هایی نظیر دای یا اتر، امکان دریافت تسهیلات در قالب توکن «زر» فراهم می‌شود.

برای این منظور، چهار طرح مختلف پیش‌بینی شده است که کاربران می‌توانند متناسب با نیاز خود، یکی را برگزینند:

طرح اول: DAI-A

• نسبت وام به وثیقه: ۶۷ درصد این نسبت بدین معناست که به ازای ارزش دارایی دای سپرده‌گذاری شده، می‌توانید تا ۶۷ درصد آن را به عنوان وام دریافت کنید. به عنوان مثال، با وثیقه‌گذاری ۱,۰۰۰ واحد دای، امکان دریافت تسهیلاتی معادل ۶۷۰ واحد دای (در قالب زر) وجود دارد.

• قیمت اوراکل 5 در این بخش، قیمت لحظه‌ای رمز‌ارز دای نمایش داده می‌شود که در انتخاب طرح و محاسبات تبدیل حائز اهمیت است. برای نمونه، اگر قیمت اوراکل دای معادل ۶۰۰,۰۰۰ ریال باشد، با وثیقه مذکور در مثال قبل، می‌توان به ۴۰۲,۰۰۰,۰۰۰ ریال نقدینگی آنی دست یافت. (۶۷۰ واحد دای × ۶۰۰,۰۰۰ ریال = ۴۰۲,۰۰۰,۰۰۰ ریال)

• کارمزد ثبات ۳۵ درصد کارمزد ثبات سازوکاری برای حفظ تعادل و پایداری کل سیستم است. این کارمزد، علی‌رغم شباهت ظاهری به سود بانکی، تفاوت‌های بنیادینی دارد: ۱. این هزینه به حساب شخص یا نهاد خاصی واریز نشده و صرفاً در خدمت پایداری سیستم قرار می‌گیرد. ۲. در صورت بازپرداخت تدریجی و برنامه‌ریزی‌شده، هزینه نهایی کمتر از میزان برآورد شده خواهد بود. ۳. برخلاف وام‌های سنتی، این تسهیلات موعد سررسید اجباری نداشته و در نتیجه جریمه دیرکرد برای آن لحاظ نمی‌شود.

• حداقل مبلغ استقراض: ۱۰,۰۰۰ زر در این طرح، حداقل میزان دریافتی نباید کمتر از ۱۰,۰۰۰ واحد زر (معادل ۱۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال) باشد.

طرح دوم: DAI-B

• نسبت وام به وثیقه: ۸۰ درصد
• کارمزد ثبات: ۴۰ درصد
• حداقل مبلغ استقراض: ۵,۰۰۰ زر (معادل ۵۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال)

طرح سوم: ETH-A

• نسبت وام به وثیقه: ۵۷ درصد
• کارمزد ثبات: ۳۵ درصد
• حداقل مبلغ استقراض: ۱۰,۰۰۰ زر

طرح چهارم: ETH-B

• نسبت وام به وثیقه: ۶۷ درصد
• کارمزد ثبات: ۴۰ درصد
• حداقل مبلغ استقراض: ۵,۰۰۰ زر

سازوکار تعیین نسبت وثیقه به وام

پشتوانه اصلی و ضامن پایداری قیمت زر، نظام «بیش‌وثیقه‌گذاری» است. بدین معنا که ارزش وثیقه همواره باید بیشتر از میزان وام درخواستی باشد. هدف بنیادین این سازوکار، حفظ ثبات قیمت هر واحد زر در محدوده ۱۰,۰۰۰ ریال است.

قراردادهای هوشمند که برنامه‌های خودکار بر بستر زنجیره بلوکی هستند، مدیریت این فرآیند را بدون دخالت انسانی بر عهده دارند. همچنین، در صورت نوسان قیمت، نرخ کارمزد ثبات تغییر می‌کند تا کاربران را به بازپرداخت یا ایجاد توکن‌های جدید ترغیب کرده و تعادل بازار را حفظ نماید. علاوه بر این، «سازوکار حراج» تضمین می‌کند که در صورت کاهش شدید ارزش وثیقه، دارایی به مزایده گذاشته شود تا حقوق وام‌دهندگان و پایداری سیستم حفظ گردد.

تفاوت زر با سایر دارایی‌های با قیمت ثابت

برای درک بهتر جایگاه زر، مقایسه کوتاهی میان دو دارایی مشهور، یعنی تتر 6 و دای، راهگشا خواهد بود:

• تتر (USDT): این دارایی توسط یک شرکت مرکزی صادر می‌شود که مدعی است به ازای هر واحد، یک دلار در حساب‌های بانکی خود ذخیره کرده است. چالش اصلی تتر، عدم شفافیت کامل پشتوانه‌ها و تمرکز قدرت در دست یک نهاد خاص است.
• دای (DAI): برخلاف تتر، دای بر پایه امور مالی غیرمتمرکز بنا شده و فرآیند تولید آن کاملاً شفاف و مبتنی بر قراردادهای هوشمند و وثیقه‌های دیجیتال است. پایداری قیمت آن نیز توسط الگوریتم‌های خودکار و بدون نیاز به نهاد مرکزی تامین می‌شود.

زر در بازار ایران، عملکردی مشابه دای دارد؛ بدین ترتیب که با وثیقه‌گذاری در سیستم زرگری زربان، توکن زر با نرخ ثابت صادر می‌شود و فرد بدون فروش دارایی خود، در موقعیت تعهدی ریالی قرار می‌گیرد.

ضرورت تولید زر

تولید زر در واقع به معنای ایجاد یک موقعیت تعهدی ریالی است. در شرایطی که ارزش ریال با نوسان همراه است، این ابزار به شما کمک می‌کند تا ضمن حفظ دارایی‌های دیجیتال خود، از کاهش قدرت خرید در امان بمانید. علاوه بر مدیریت ریسک، دسترسی به نقدینگی بدون فروش رمز‌ارز و بهره‌مندی از فرصت‌های سرمایه‌گذاری جدید، از دیگر دلایل استفاده از این توکن است.

مراحل تولید زر

۱. اتصال کیف‌پول: مراجعه به وب‌سایت زربان و اتصال کیف‌پول دیجیتال. ۲. انتخاب طرح: انتخاب یکی از طرح‌های موجود در بخش «زرگری» متناسب با نیاز. ۳. تنظیم مقادیر: تعیین میزان وثیقه و مقدار زر درخواستی. ۴. تایید قرارداد: ایجاد قرارداد هوشمند (تنها برای اولین بار). ۵. تایید نهایی: مرور جزئیات و تایید تراکنش جهت واریز زر به بخش دارایی‌ها.